Weer of geen weer

Bij het plannen van activiteiten zijn we in Nederland vaak afhankelijk van het weer, weer-apps zijn dan ook veel gebruikte apps en er zijn er ook nog eens heel wat van. Regelmatig wordt door verschillende instanties getest welke weer-apps het beste zijn. Als je de testresultaten leest, valt op dat er vooral over het design en de beschikbare functies wordt geschreven, over de accuraatheid veel minder. Hoe komt het dat weer-apps over het algemeen niet erg betrouwbaar zijn?

De basis voor een weer-app

Zowel meteorologen als weer-apps maken gebruik van door computers geanalyseerde informatie. Die informatie komt van een zogenoemd numeriek weermodel. Hiervoor wordt er een virtueel rooster die uit verschillende lagen bestaat, over de wereldbol gelegd. Je zou het kunnen zien als een schil van een aantal visnetten over elkaar. De punten waar de lijnen elkaar snijden, worden gridpoints genoemd. Van die gridpoints worden allerlei situaties ingevoerd en berekend en daarna berekent de computer hoe die variabele gegevens in een bepaalde tijd kunnen – en waarschijnlijk zullen – veranderen.

Veel weer-apps geven eenvoudigweg de analyses voor het dichtstbijzijnde gridpoint weer.

Een meteorologisch instituut maakt ook gebruik van deze informatie, maar vervolgens kijkt een weerkundige nog eens extra naar de informatie en op basis van zijn kennis van bijvoorbeeld bepaalde patronen of van plaatselijke omstandigheden zal hij of zij de voorspellingen aanpassen. Deze voorspellingen geven een hogere graad van accuraatheid dan alleen het computermodel.

De betere weer-apps kopen deze door meteorologen aangepaste voorspellingen.

Voorspellen blijft moeilijk

We weten het allemaal, de meteorologen en de betere weer-apps kunnen er flink naast zitten. Vooral de temperatuur blijkt lastig te voorspellen op een iets langere termijn, deze blijkt slechts in de helft van de gevallen te kloppen. De minimumtemperatuur wordt structureel te hoog ingeschat. Het voorspellen van regen(buien) is kennelijk wat minder moeilijk, dit blijkt – gemiddeld – in 75% van de gevallen juist te zijn. Vooral korte termijnvoorspellingen doen het goed. Extremen blijken weer lastig te voorspellen, de afgegeven waarschuwingen voor slecht weer blijken achteraf vaak overtrokken te zijn geweest en omgekeerd kan noodweer ons volkomen verrassen.

Waarom voorspellen (voorlopig?) moeilijk blijft

Het antwoord is eigenlijk eenvoudig: er zijn te veel factoren die ineens kunnen veranderen waardoor het weerbeeld op slag verandert. De huidige technologie is nog niet ver genoeg om alle factoren in beeld te krijgen en te analyseren. Of en wanneer we ooit wel zover zijn, is al net zo moeilijk te voorspellen als het weer!

Een voorbeeld: wind

Wind is lucht die (flink) in beweging is. Dat gebeurt als er verschil in luchtdruk is. De verschillen in luchtdruk ontstaan doordat de zonnewarmte niet gelijkmatig over de aarde wordt verdeeld. Omdat lucht graag in evenwicht is, stroomt er vanuit de hogedrukgebieden lucht naar gebieden met een lagere luchtdruk. Hoe groter de verschillen in druk, hoe harder het waait. Heuvels en bergen, meren en zeeën, maar ook industrieën en steden zijn van invloed op de luchtdruk en luchtstromen. Bovendien hebben we te maken met verticale stromen – denk maar eens aan sigarettenrook die eerst omhoog gaat en zich dan verspreidt, datzelfde gebeurt ook in het groot – en je hebt horizontale luchtstromen. Die luchtstromen botsen met elkaar en dit heeft een direct effect op de betrokken luchtstromen en daardoor een domino-effect op andere luchtstromingen. Kleine schommelingen kunnen onder bepaalde omstandigheden grote gevolgen hebben.

De Apple weer-applicatie

Op elke iPhone is de Apple weer-app standaard aanwezig, zowel op oudere toestellen als de iPhone 5 als op de iPhone 7 en iPhone 8. Apple haalt zijn informatie van The Weather Channel, wat voor zijn informatie gebruikt maakt van het numerieke weermodel aangevuld met informatie van weerstations over de hele wereld. De nauwkeurigheid van de voorspellingen ligt rond de 75%. Op de iPad heb je geen standaard weer-app, maar wel de weer-widget.

Wil je een andere weer-app?

Welke app voor jou het beste is, hangt van verschillende dingen af.

• Wat vind je belangrijk om te weten? Er zijn apps die goed zijn in het voorspellen van regen(buien), andere hebben een specialisatie bijvoorbeeld sneeuwval – handig voor de wintersport – of de windkracht op open wateren, wat handig voor de zeilers is.
• Hoe accuraat een app is, hangt mede af van de locatie waar je het weer voor wilt weten. Is dat toevallig dicht bij een gridpoint, dan zul je vaker een nauwkeurige voorspelling krijgen dan wanneer je er verder vanaf zit. Dit kan overigens per app verschillen: soms moet je daarom gewoon even uitproberen welke voor jou het beste is. De weer-app van het KNMI heeft een dichter netwerk van gridpoints, deze app presteert daarom over het algemeen vrij goed.
• Hoe belangrijk vind je het design en de functies? Wil je het simpel houden of heb je juist graag een uitgebreid pakket aan functies?
• Wil je een gratis app of mag het wat kosten? Er zijn weer-apps die een gratis basispakket aan info leveren en speciale functies waar je voor moet betalen. Maar je hebt ook betaalde apps en geheel gratis apps (al dan niet met advertenties).

WetterApp, YR.no, WeatherPro, WeerXL, Weather Underground, Buienalarm, Weeronline HD, KNMI Weer en Weerplaza behoren – in willekeurige volgorde – tot de betere weer-apps en –widgets voor de iPhone en iPad.